Radosław Suchorzewski, Tomasz Gasparski, BayerJustyna Dobrosz
StoryEditorochrona roslin

Jak chronić plantacje? Substancji aktywnych ubywa, wymogów coraz więcej. Praktyczne informacje z Forum Doradców Sadowniczych

10.12.2025., 08:00h

Ochrona jagodowych staje się coraz większym wyzwaniem. M.in. o tym dyskutowano w trakcie Forum Doradców Sadowniczych. Poniżej kilka wybranych informacji, które mogą być pomocne w ochronie roślin w przyszłości.

Forum Doradców Sadowniczych

2 grudnia 2025 roku w miejscowości Przypki koło Tarczyna odbyła się kolejna edycja wydarzenia – Forum Doradców Sadowniczych, organizowanego przez firmę Bayer. Na miejscu spotkali się doradcy sadowniczy i jagodowi z całej Polski. Wydarzenie było okazją do przedstawienia nowości produktowych w firmie Bayer, a także do bardzo szerokiej dyskusji na temat zapisów rejestracyjnych i możliwości stosowania fungicydów oraz insektycydów.

W dyskusji doradcy bardzo dużo mówili również o przyszłości ochrony roślin i produkcji sadowniczej w coraz trudniejszym otoczeniu regulacyjnym i rynkowym. Z jednej strony Bayer pokazał konkretne narzędzia – nowe i odświeżone produkty (Atsina, zaktualizowane Zato, rozszerzenia etykiety Sivanto Prime, pułapki Decis Trap) oraz cyfrowe systemy oparte na sztucznej inteligencji (ResiYou do prognozowania pozostałości), które mają pomóc utrzymać skuteczną ochronę przy mniejszej liczbie dostępnych substancji i rosnących wymaganiach sieci handlowych.

Z drugiej strony mocno wybrzmiewał wątek "gęstniejącego sita" unijnych przepisów – ograniczeń co do dawek i częstotliwości zabiegów, nadchodzącej elektronicznej ewidencji oraz ryzyka, że kolejne substancje nie przejdą wtórnych ocen.

Atsina – ochrona winorośli przed zwójkami

Forum Doradców Sadowniczych otworzył Radosław Suchorzewski (Bayer), który przedstawił nowość – insektycyd ATSINA oparty na substancji czynnej chlorantraniliprol (200 g/l). Jak podkreślił prelegent, wprowadzenie tego produktu oznacza powrót Bayera do segmentu szkodników z rzędu motyli (zwójek, owocówek). Ostatnio firma koncentrowała się głównie na ochronie przed szkodnikami kłująco‑ssącymi (Sivanto, Movento), natomiast od sezonu 2026 będzie mogła zaoferować rozwiązanie również przeciwko gąsienicom. Atsina ma szeroką etykietę: w jabłoniach preparat jest zarejestrowany m.in. przeciwko owocówce jabłkóweczce i zwójkom liściowym w dawce 125–175 ml/ha, w gruszach – przeciwko owocówce jabłkóweczce (150–175 ml/ha), w śliwach – przeciwko owocówce śliwkóweczce (również 150–175 ml/ha), a w uprawach winorośli – przeciwko kilku gatunkom zwójek w dawkach 150–210 ml/ha.

Zdaniem R. Suchorzewskiego nowe rozwiązanie pozwoli uzupełnić lukę po preparatach, które wypadły z rynku, i uporządkować ochronę przed szkodnikami z tej grupy w sadach jabłoniowych, gruszowych, śliwowych oraz w winnicach.

Nowa etykieta Zato 50 WG, szersze zastosowanie Sivanto Prime

Drugim ważnym zagadnieniem w wystąpieniu R. Suchorzewskiego była aktualna etykieta fungicydu Zato, obowiązująca od 21 listopada 2025 r. W jabłoniach preparat można stosować przeciwko mączniakowi jabłoni (0,1 kg/10 000 m² LWA, czyli 0,15 kg/ha, w fazach BBCH 61–79, do trzech zabiegów) oraz przeciwko gorzkiej zgniliźnie (ta sama dawka, BBCH 79–85, dwa zabiegi, maksymalnie trzy łącznie). W gruszach Zato ma rejestrację przeciwko parchowi gruszy, mączniakowi i rdzy (0,15 kg/ha, BBCH 59–85, dwa zabiegi), a także przeciwko brązowej plamistości liści wywoływanej przez Stemphylium w podobnych dawkach.

Nowa etykieta obejmuje również truskawkę – zarówno w uprawie polowej, jak i pod osłonami oraz w uprawie szklarni. W polu Zato zwalcza mączniaka prawdziwego i białą plamistość liści (0,125 kg/ha, BBCH 59–81, dwukrotnie), natomiast w tunelach i w szklarniach – mączniaka prawdziwego (0,15 kg/ha, dwa zabiegi od fazy BBCH 41). Wśród gatunków dodatkowych wymieniono również pigwowca japońskiego, jabłoń płonkę, nieszpułkę zwyczajną, pigwę i gruszę azjatycką.

Przywrócenie części zastosowań Zato to efekt wielomiesięcznej pracy działu rejestracji, która ma bezpośrednie przełożenie na praktykę sadowniczą – środek ponownie staje się ważnym elementem strategii ochrony przed kluczowymi chorobami jabłoni, grusz i truskawek.

Tmasz Gasparski poinformował z kolei o nowych mozliwościach użycia Sivanto Prime. Od 1 października 2025 r. Sivanto Prime zyskało szereg nowych zastosowań w warzywach i uprawach pod osłonami (sałata w polu, cukinia i arbuz w systemach bezglebowych, maliny szklarniowe, winorośl, rośliny ozdobne i szkółkarskie), a na marzec 2026 r. przewidywane są  kolejne rozszerzenia – m.in. dla borówki wysokiej, malin, jeżyn, porzeczek, agrestu, bzu czarnego, jagody kamczackiej, morwy, róż na owoce oraz żurawiny, a także dla szeregu warzyw korzeniowych i gatunków pestkowych.

Nowa szata graficzna

Istotnym elementem prezentacji były także zmiany w identyfikacji wizualnej całego portfolio Bayera. Firma wprowadza nowe kolory opakowań: fungicydy będą oznaczone zielenią, herbicydy – odcieniami pomarańczu, insektycydy – kolorem niebieskim, a biostymulatory – kolorem fioletowym. Ma to ułatwić rozpoznawanie grup produktów zarówno doradcom, jak i producentom.

Pozostałości pod kontrolą

image

Barbara Witkowska, Bayer, Forum Doradców Sadowniczych

FOTO: Justyna Dobrosz

Barbara Witkowska (Bayer) zaprezentowała ResiYou – cyfrowe rozwiązanie oparte na sztucznej inteligencji, służące do prognozowania poziomów pozostałości środków ochrony roślin w owocach i warzywach. Narzędzie ma pomóc producentom spełniać coraz bardziej złożone wymagania odbiorców. Klasyczne podejście do pozostałości opiera się na uśrednionych wynikach doświadczeń polowych i prostym założeniu, że im dłuższy odstęp od zabiegu do zbioru, tym niższy poziom pozostałości.

W praktyce jednak na tempo rozkładu substancji ogromny wpływ mają warunki pogodowe oraz tempo wzrostu roślin. ResiYou łączy dane z wieloletnich wyników laboratoryjnych analiz MRL z aktualnymi danymi meteorologicznymi i informacją o biomasie roślin (tzw. biomasa zastępcza), tworząc model predykcyjny oparty na sztucznej inteligencji. Dzięki temu system potrafi dużo dokładniej niż proste tabelki oszacować, jaki poziom pozostałości będzie w owocach w określonym dniu zbioru.

Użytkownik, doradca lub sadownik, może w programie "zasymulować" pojedyncze zabiegi lub całe programy ochrony. Wybiera termin zbioru, rejestr środków użytych w sezonie oraz wymogi odbiorcy. W systemie znajdują się zarówno limity prawne MRL, jak i prywatne standardy ważniejszych sieci handlowych (często znacznie ostrzejsze, np. 33% unijnego MRL). Jeśli danego odbiorcy nie ma na liście, można zdefiniować własny zestaw wymogów.

ResiYou nie pozwala na symulowanie i "ręczne" wpisywanie poziomów dla konkretnych substancji – bazuje na oficjalnych limitach i zdefiniowanych standardach – natomiast pokazuje, czy przy danym programie ochrony i terminie zbioru owoce zmieszczą się w wymaganiach, czy ryzyko ich przekroczenia jest zbyt duże. Wizualizacja wyników jest intuicyjna: system pokazuje procent wykorzystania MRL dla poszczególnych substancji oraz wskaźnik ogólnego "poziomu ryzyka" dla danej partii, a kolory zielony, pomarańczowy i czerwony jasno sugerują, kiedy sytuacja jest bezpieczna, kiedy wymaga ostrożności, a kiedy absolutnie nie wolno kierować towaru do danego odbiorcy.

B. Witkowska podkreśliła, że ResiYou nie zastępuje doradztwa, ale staje się praktycznym "kalkulatorem ryzyka", który ma ograniczyć ryzyko zwrotu towaru i pomóc lepiej dopasować program ochrony do oczekiwań całego łańcucha żywnościowego.

11. grudzień 2025 12:19