Rola wapnia w glebie
Wapń jest ważnym elementem budowy komórek roślin. Dostateczne wysycenie ścian komórkowych tym pierwiastkiem powoduje ich trwałość i sztywność. Nie dziwi więc, że pobór wapnia z gleby każdego sezonu jest bardzo wysoki, co przekłada się na konieczność sukcesywnego dostarczania go do stanowisk, gdzie prowadzona jest intensywna produkcja owoców. Pamiętajmy, że wapń jest każdego sezonu wynoszony z pola z plonem (w niektórych przypadkach nawet 200 kg/ha czystego składnika) ale w części także wypłukiwany z ryzosfery. Coroczna utrata tego pierwiastka bywa więc bardzo wysoka.
Wapń to także pierwiastek w pewnym stopniu niwelujący stresy. Wysycenie roślin i owoców wapniem poprawia ich trwałość chociażby w przypadku wystąpienia wysokich temperatur.
Wapń pełni wiele funkcji w glebie. W gronie najważniejszych wymienić należy:
- zwiększa jej aktywność fizjologiczną i mikrobiologiczną
- pomaga wytworzyć jej gruzełkowatą strukturę a następnie wydłuża jej zachowanie
- poprzez polepszenie struktury gleby zwiększa także jej sorpcję wodną
- polepsza przyswajanie składników pokarmowych z gleby
- reguluje pojemność kationową gleby
Jak przeprowadzić skutecznie wapnowanie kwatery jagodowej?
Punktem wyjścia jest ustalenie parametrów gleby. Wynik analizy gleby wykonanej metodą ogrodniczą dostarcza informacji na temat odczynu pH gleby i zawartości wapnia w niej – te parametry nie zawsze idą w parze. Bywa, że kwasowość gleby jest na odpowiednim poziomie, ale wapnia jest w niej niewiele. Dawniej przyjmowało się, że wystarczające jest przeprowadzanie diagnostyki gleby co 2-3 lata. Aktualnie, z uwagi na ceny nawozów ale i ekonomiczne skutki błędnie dobranego ich dawkowania, sugerowałbym jednak wykonanie takiego badania każdego roku. Optymalnym terminem jest późna jesień lub schyłek zimy – jeśli zdecydujemy się na drugi termin, to wapnowanie wciąż można przeprowadzić zaraz po uzyskaniu wyników i w oparciu o nie.
Czytaj także:
Najczęściej w ogrodnictwie wykorzystywane są wapna węglanowe. W tej kategorii wyliczyć można kredy - mieloną, pylistą, pastewną, czy jeziorną. Wapnowanie przeprowadzone w oparciu o nie jest bezpieczne dla mikroflory glebowej, a jednocześnie relatywnie szybko pomaga uregulować odczyn pH gleby.
Jeżeli odczyn pH gleby jest już stosunkowo wysoki albo po prostu odpowiedni dla danej uprawy, a wapnia w glebie brakuje, sięgnąć można po np. siarczan wapnia. Oprócz wapnia nawóz taki dostarczy także siarkę. Pierwiastek ten staje się coraz bardziej deficytowy w wielu stanowiskach, choć kilkanaście-kilkadziesiąt lat temu w ogóle nie było potrzeby dostarczania do gleby.
Wapna tlenkowe „błyskawicznie” podnoszą odczyn pH gleby. Jednak właśnie z uwagi na ich wysoką reaktywność stosować należy je bardzo ostrożnie.
Wapnowanie zachowawcze
W kwaterach jagodowych, gdzie odczyn pH gleby został wstępnie uregulowany jeszcze przed wysadzeniem roślin, dobrym pomysłem jest tzw. wapnowanie zachowawcze. Polega ono na systematycznym stosowaniu wapna węglanowego jesienią w niewielkich dawkach. Coroczna aplikacja 300-500 kg/ha nawozu na hektar zapewnia roślinnym niezbędny zasób wapnia na kolejny sezon wegetacyjny a jednocześnie przeciwdziała zakwaszaniu się podłoża postępującemu dość szybko zwłaszcza na lekkich glebach, które przecież najczęściej przeznaczane są do uprawy jagodowych.
Jesienne wapnowanie plantacji
Jesień jest dogodnym czasem na zwapnowanie plantacji. Po pierwsze, jest to ten czas, gdy natężenie innych prac jest już znacznie niższe. Po drugie i nawet ważniejsze, chodzi o wykorzystanie zimowej wilgoci, zarówno pochodzącej z opadów deszczu i ciężkich mgieł jak i z wody roztopowej do rozpuszczenia nawozu.
O tempie rozpuszczenia się nawozu na polu decyduje także jego rozdrobnienie. Generalnie przy wapnowaniu, zwłaszcza tam, gdzie niedobory wapnia w glebie są bardzo duże, lepiej unikać jest tzw. dolomitów. Choć ich ceny bywają kuszące, to tego typu nawozy wapń uwalniają bardzo powoli i stosunkowo wolno wpływają także na odczyn gleby. Są jednak niezłym źródłem magnezu.
