Polska wesprze Ukrainę w dążeniu do UE
Ukraine2EU to program którego celem jest pomoc Ukrainie w wejściu do Unii Europejskiej. Został utworzony przez Komisję Europejską, Litwę i Danię, później dołączyły Szwecja i Irlandia, a w grudniu br. także Polska. Całkowity budżet programu wynosi 19,2 mln euro, a jego realizacją zajmuje się Litewska Centralna Agencja Zarządzania Projektami (CPVA).
Decyzję Polski ogłoszono 11 grudnia podczas nieformalnego spotkania ministrów ds. europejskich UE we Lwowie. Informacje na ten temat opublikowano na ukraińskim „Portalu integracji europejskiej”. Polska zadeklarowała przekazanie Ukrainie 1 miliona euro oraz wsparcie w dostosowywaniu prawa do unijnego acquis.
– Polska dobrze wie, jak wymagający jest proces przystąpienia do UE. W ramach Ukraine2EU zapewniamy nie tylko wsparcie finansowe, ale także angażujemy polską grupę doradczą wysokiego szczebla – urzędników, którzy prowadzili negocjacje w sprawie przystąpienia Polski do UE i zajmowali kierownicze stanowiska w instytucjach Unii Europejskiej – powiedział we Lwowie sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych RP Ignacy Niemczycki.
Decyzję Polski pochwaliła komisarz UE ds. rozszerzenia Marta Kos:
– „Decyzja Polski o przyłączeniu się do tej inicjatywy świadczy o silnej determinacji państw członkowskich do wspierania Ukrainy na drodze do członkostwa w UE. Wzmocnienie tych zdolności przyspieszy postęp Ukrainy w kierunku Unii Europejskiej” – powiedziała Kos.
Błyskawiczna ścieżka Ukrainy do UE?
Program Ukraine2EU zakłada zakończenie wsparcia Ukrainy do 2027 roku.
– Żartuję, że nasz program jest przewidziany na trzy lata, chyba że Ukraina wcześniej wejdzie do Unii. Nie wszyscy ten żart lubią – powiedziała w sierpniu br. w rozmowie z ukraińskim portalem „European Pravda” kierująca pracami Ukraine2EU od stycznia 2025 roku Litwinka Mantė Makauskaitė.
Zakończenie przygotowań Ukrainy do akcesji w 2027 roku jest całkowicie realne. W bezprecedensowo krótkim czasie Ukraina przeszła od etapu przeglądu (screeningu) klastrów negocjacyjnych do fazy faktycznych negocjacji akcesyjnych. Widać to wyraźnie w rozdziale „Rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich”: negocjacje zaczęły się w kwietniu 2024 r. a już do grudnia 2025 r. zakończono etap dwustronnego screeningu tego obszaru. Trwało to ok. 20 miesięcy – w przypadku Polski analogiczny etap procesu akcesyjnego, obejmujący negocjacje i zamknięcie rozdziału rolnego, trwał około czterech lat.
Tempo procesu podsumował wicepremier Ukrainy ds. integracji europejskiej i euroatlantyckiej Taras Kaczka:
– „Dzięki konstruktywnej współpracy z europejskimi partnerami pomyślnie zakończyliśmy etap przeglądu w rekordowo krótkim czasie. Ostatnie sprawozdanie Komisji Europejskiej potwierdziło postępy Ukrainy we wszystkich klastrach negocjacyjnych. Udowodniliśmy, że państwo, którego instytucje wytrzymują wyzwania pełnej wojny, jest w stanie skutecznie funkcjonować jako przyszły członek UE”.
Czego dotyczą negocjacje z Ukrainą?
Klastry negocjacyjne obejmujące kandydata na członka UE to:
- Podstawy procesu akcesyjnego (Fundamentals) – praworządność, sądownictwo, prawa podstawowe, instytucje, administracja publiczna, kontrola finansów.
- Rynek wewnętrzny – swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i osób, konkurencja, pomoc publiczna, prawo spółek, zamówienia publiczne.
- Konkurencyjność i wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu – polityka przemysłowa, MŚP, zatrudnienie, sprawy społeczne, edukacja, badania, cyfryzacja.
- Zielona agenda i zrównoważona łączność – klimat, energia, transport, środowisko.
- Zasoby, rolnictwo i spójność – rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich, rybołówstwo, polityka regionalna, fundusze.
- Stosunki zewnętrzne – handel zagraniczny, polityka handlowa, relacje z państwami trzecimi.
Ukraińskie rolnictwo już spełnia tandardy UE?!
Choć wsparcie Polski dotyczy całego procesu akcesyjnego, jego znaczenie dla sektora rolnego jest bezpośrednie. We wrześniu zakończono audyt ukraińskiego rolnictwa w ramach rozdziału „Rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich”. Pozytywna ocena Brukseli oznacza, że rolnictwo nie stanowi bariery dla dalszych negocjacji.
Dla państw członkowskich UE oznacza to, że integracja ukraińskiego rolnictwa z jednolitym rynkiem przestaje być odległą perspektywą. Przy trzyletnim horyzoncie programu Ukraine2EU i zakończonym screeningu, rozmowy dotyczące warunków funkcjonowania ukraińskiego sektora rolnego w UE wchodzą w fazę praktyczną.
Albert Katana
