łatwiejsza restrukturyzacja
Projekt dotyczy usprawnienia procesu restrukturyzacji zobowiązań finansowych rolników oraz zapewnienia im ochrony przed egzekucją na czas rozpatrywania wniosku o przejęcie długu przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Zmiany mają na celu wsparcie rolników w trudnej sytuacji, gdy wpadli w spiralę zadłużenia – argumentowała posłanka Małgorzata Gromadzka (KO) w trakcie posiedzenie sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi 23 czerwca.
O tym, że ustawa o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne z 9 listopada 2018 r. wymaga modyfikacji, było słychać od dawna. Teraz przyszedł czas na konkrety.
Do ustawy dodaje się ust. 6a w brzmieniu: „6a. Złożenie wniosku o przejęcie długu, o którym mowa w ust. 1, powoduje zawieszenie postępowań egzekucyjnych prowadzonych w sprawach długu objętego wnioskiem do czasu rozpatrzenia tego wniosku.”.
Idea jest taka, że gdy rolnik wpadnie w tarapaty finansowe, gdy się zadłuży i grozi mu licytacja komornicza, państwo wyciąga do niego pomocną dłoń. Wtedy jest możliwość złożenia wniosku o restrukturyzację do KOWR. To jednak teoria, bo w praktyce wygląda to wszystko jednak inaczej. Po złożeniu odpowiedniego wniosku odzywają się komornicy, którzy podejmują czynności egzekucyjne, co powoduje, że egzekucja obejmuje majątek, który miał być restrukturyzowany. W rezultacie cały proces nie dochodzi do skutku – wyjaśniała posłanka Gromadzka.
Nowy zapis ma chronić rolnika przed komornikiem już od momentu, gdy złoży odpowiedni wniosek do KOWR. Wiemy, jak wyglądają licytacje komornicze. Często majątek jest sprzedawany za znacznie mniejszą kwotę, niż jest wart, co powoduje wielkie szkody dla rolnika – podkreślała parlamentarzystka Koalicji Obywatelskiej.
Zdecydowanie sprzeciwiła się takim praktykom, twierdząc, że ziemia przekazywana z pokolenia na pokolenie nie może stawać się przedmiotem licytacji, a co za tym idzie sprzedaży za ułamek wartości.
Lepsza ochrona rolników
Rolnik musi być chroniony prawnie do momentu wydania decyzji przez KOWR. Oczywiście może to być decyzja pozytywna, ale i negatywna. W przypadku tej drugiej komornik będzie mógł przystąpić do czynności – wyjaśniła Małgorzata Gromadzka.
Czy to oznacza, że rolnicy indywidualni będą lepiej chronieni niż inni obywatele, którym powinęła się noga i podjęli złe decyzje związane z finansami? Nie, ale jak podkreślali posłowie, prowadzenie gospodarstwa rolnego to szereg ryzyk (np. związanych z pogodą), które nie występują w innych działalnościach. Chcemy stworzyć swoisty bezpiecznik, aby dać rolnikowi możliwość restrukturyzacji, a w konsekwencji oddłużenia. Chodzi o to, aby sprawić, żeby gospodarstwo na nowo stało się rentowne – zaznaczyła posłanka Gromadzka.
KOWR przejmując gospodarstwo, ma wiele możliwości działania. Może np. wydzierżawić ziemię rolnikowi, aby ten mógł dalej normalnie pracować.
Polskie gospodarstwa są zadłużone
Tymczasem najnowsze dane KOWR pokazują, że coraz więcej rolników jest zadłużonych. Na koniec kwietnia br. zadłużenie rolników w całym kraju wynosiło ponad 32 mld zł. 64% wartości kredytów zostało zaciągniętych w bankach spółdzielczych, a 36% w bankach komercyjnych.
Średnie zobowiązanie gospodarstwa (dane Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z kwietnia br.) wynosiło ponad 32 tys. zł, w tym 20 tys. zł są to zobowiązania długoterminowe.
Parlamentarzyści zwracali uwagę, że prowadzenie gospodarstwa rolnego coraz częściej przypomina ruletkę. Ze względu na zmiany klimatu mamy do czynienia z anomaliami pogodowymi, które często powodują olbrzymie straty w uprawach. Zdarza się, że na skutek wymarznięć czy gradobicia rolnicy nie są w stanie realizować wcześniej podpisanych umów.
Poseł Anna Gembicka (PiS) zwracała uwagę, że nowelizacja jest potrzebna, jednak należy projekt zmian poszerzyć o dodatkowe mechanizmy pomocy jak np. długoterminowe kredyty ratunkowe. Mówi się o stworzeniu Banku Rolnego. Czy jest pomysł na podejście do pomocy w długookresowym okresie? – pytała.
Poseł Jarosław Rzepa (PSL) opowiedział się za tym, aby przyspieszyć prace nad wsparciem dla rolników i tym projektem, a nie mieszać kilkanaście dodatkowych tematów. Tu i teraz trzeba zająć się tym, co mamy na stole. Trzeba to przegłosować jak najszybciej, jeszcze przed żniwami – zaapelował.
W podobnym tonie wypowiadał się poseł Kazimierz Plocke (KO). – Naprawiamy ustawę, która została uchwalona w czasie rządów PiS – zapewnił.
Retransmisję posiedzenia komisji z 23 czerwca można obejrzejć tutaj.
Istotna nowelizacja
Projekt ustawy o zmianie ustawy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne zakłada następujące modyfikacje:
Art. 1. W ustawie z dnia 9 listopada 2018 r. o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne (Dz. U. z 2019 r. poz. 33) w art. 7 po ust. 6 dodaje się ust. 6a w brzmieniu:
„6a. Złożenie wniosku o przejęcie długu, o którym mowa w ust. 1, powoduje zawieszenie postępowań egzekucyjnych prowadzonych w sprawach długu objętego wnioskiem do czasu rozpatrzenia tego wniosku.”.
Art. 2. Przepis art. 7 ust. 6a ustawy zmienianej w art. 1 stosuje się także do wniosków o przejęcie długu, o których mowa w art. 7 ust. 2 ustawy zmienianej w art. 1, złożonych i nierozpatrzonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. W tym przypadku zawieszenie postępowania egzekucyjnego następuje z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Krzysztof Zacharuk
