Działalność nierejestrowana
Działalność nierejestrowana to forma pozwalająca rolnikom legalnie dorobić do budżetu bez konieczności zakładania firmy i płacenia składek ZUS z tego tytułu.
Najważniejsza zmiana dotyczy sposobu wyliczania limitu przychodów. Od 1 stycznia 2026 roku limit działalności nierejestrowanej będzie kwartalny, a nie – jak dotąd – miesięczny. Limit wyniesie 225% minimalnego wynagrodzenia za pracę na dany rok. Oznacza to, że w I kwartale 2026 r. nie będzie można przekroczyć 10 813,50 zł przychodu. Jeśli rolnik przekroczy limit w trakcie kwartału, działalność automatycznie stanie się działalnością gospodarczą. Wtedy w ciągu 7 dni należy zarejestrować firmę w CEIDG.
Dla mieszkańców wsi, szczególnie tych ubezpieczonych w KRUS, jest to wygodna forma dorabiania – np. przy szyciu, rękodziele, usługach kreatywnych czy drobnych naprawach.
Korzyści są duże, np.
- brak obowiązku rejestracji w CEIDG,
- brak składek zdrowotnych i społecznych,
- brak zaliczek na podatek dochodowy,
- uproszczona ewidencja sprzedaży, bez skomplikowanej księgowości.
Jakie obowiązki dotyczą rolnika prowadzącego działalność nierejestrowaną?
Rolnik musi prowadzić prostą ewidencję sprzedaży, rozliczyć dochód w PIT-36 według skali, przestrzegać praw konsumentów (m.in. 14 dni na odstąpienie przy sprzedaży online), wystawić fakturę lub rachunek na żądanie klienta. W praktyce oznacza to minimum biurokracji – szczególnie korzystne dla rolników łączących dodatkowe zajęcie z pracą w gospodarstwie
Rolnik może prowadzić działalność, która nie należy do działalności rolniczej w rozumieniu przepisów. Nie można więc w ramach działalności nierejestrowanej wykonywać czynności, które ustawa wyłącza spod Prawa przedsiębiorców, takich jak: uprawa i produkcja rolna, chów i hodowla zwierząt, leśnictwo, rybactwo, usługi agroturystyczne świadczone w gospodarstwie, wyrób wina do 100 hl rocznie, sprzedaż produktów w ramach rolniczego handlu detalicznego (RHD), działalność KGW. Ale rolnik może świadczyć dodatkowe usługi niezwiązane bezpośrednio z produkcją rolną – takie jak szycie, usługi kreatywne, naprawy, rękodzieło czy drobna sprzedaż usługowa.
Nawet drobna działalność musi zostać zgłoszona jako działalność gospodarcza, jeśli wymaga zezwolenia, koncesji lub wpisu do działalności regulowanej (np. ochrona mienia, sprzedaż alkoholu, imprezy turystyczne, detektywistyka), przepisy definiują ją wprost jako działalność gospodarczą, np. pośrednictwo ubezpieczeniowe, prowadzenie ksiąg rachunkowych.
Nowe limity: co to oznacza dla rolników?
Nowe zasady dają większą swobodę – kwartalny limit pozwoli planować przychody bardziej elastycznie, co jest wygodne dla sezonowych zajęć, np. szycia zimowych odzieży roboczej, sprzedaży świątecznego rękodzieła czy letnich usług rekreacyjnych.
Dla wielu rolników może to być bezpieczny sposób na dodatkowy dochód bez utraty ubezpieczenia KRUS i bez biurokracji.
fot. Katarzyna Sierszeńska
Źródło: biznes.gov.pl
